ΣΤΗ ΣΚΙΑ ΤΟΥ ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟΥ

Το βιβλίο αυτό επιχειρεί να διαφωτίσει το πλέγμα των σχέσεων Ελλάδας Γιουγκοσλαβίας τη δεκαετία του 1960 σε άμεση συνάρτηση με τις διεθνείς εξελίξεις και τις βαλκανικές αντανακλάσεις. Στηρίζεται κυρίως σε αδημοσίευτο υλικό από το Αρχείο του Τίτο και δευτερευόντως σε δημοσιευμένο υλικό από το Αρχείο Καραμανλή, όπως και στον τύπο. Η μελέτη επικεντρώνεται στην κρίση των σχέσεων Αθήνας-Βελιγραδίου κατά τα έτη 1960-62. Ο συγγραφέας με συστηματικό τρόπο αναλύει το αρχειακό υλικό, δείχνοντας ότι η εξάλειψη της σοβιετικής απειλής εναντίον της Γιουγκοσλαβίας και η σταδιακή επαναπροσέγγιση Μόσχας-Βελιγραδίου (1961/62) κατέστησαν τη στρατιωτική συνεργασία του Βελιγραδίου με την Αθήνα και την γκυρα ζήτημα ήσσονος σημασίας, πράγμα που σήμαινε την απονέκρωση του Βαλκανικού Συμφώνου του 1953. Έτσι, η εξέλιξη των σοβιετο-γιουγκοσλαβικών σχέσεων είχε μεγάλη επίδραση στη διαμόρφωση της βαλκανικής πολιτικής της Γιουγκοσλαβίας. Την πρωτοβουλία για την ανακίνηση μειονοτικών ζητημάτων είχαν τα Σκόπια, αλλά όταν οι διεθνείς συγκυρίες ήταν ευνοϊκές για τη Γιουγκοσλαβία και υπήρχαν συγκεκριμένοι στόχοι της γιουγκοσλαβικής εξωτερικής πολιτικής σε ευρύτερο διαβαλκανικό πλαίσιο, τότε και το Βελιγράδι λειτουργούσε ως οπισθοφυλακή των Σκοπίων, ώστε το ζήτημα να τίθεται και σε επίπεδο πολιτικής ηγεσίας Ελλάδας-Γιουγκοσλαβίας. Το Βελιγράδι για λόγους ευρύτερης ενδογιουγκοσλαβικής ισορροπίας έπρεπε να αποστέλλει ένα μήνυμα στην Αθήνα και τη Σόφια ότι Μακεδονικό Ζήτημα υφίστατο, άσχετα αν σε πρακτικό επίπεδο η πολιτική του παρέμενε ατελέσφορη. Το βιβλίο έρχεται να συμπληρώσει ένα υπαρκτό κενό στη βιβλιογραφία για ένα θέμα το οποίο απασχόλησε και συνεχίζει να απασχολεί τις διμερείς σχέσεις Ελλάδας- Π.Γ.Δ.Μ. Ο Σπυρίδων Σφέτας είναι βαλκανιολόγος- ιστορικός.