ΟΙ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ ΤΟΥ ΤΕΧΝΗΤΟΥ

Ο Herbert Alexander Simon (1916-2001) διετέλεσε καθηγητής της Επιστήμης των Υπολογιστών και της Ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο Carnegie-Mellon. Τιμήθηκε με το Εθνικό Μετάλλιο Επιστημών των ΗΠΑ και με τις ανώτατες διακρίσεις στους κλάδους της Δημόσιας Διοίκησης, της Επιχειρησιακής Έρευνας, της Επιστήμης των Υπολογιστών, της Τεχνητής Νοημοσύνης, και της Ψυχολογίας. Το 1978 του απενεμήθη το βραβείο Νόμπελ της οικονομικής Επιστήμης «για την πρωτοποριακή του έρευνα στις διαδικασίες λήψης των αποφάσεων στις οικονομικές οργανώσεις». Το βιβλίο αυτό είναι η υπόδειξη του H. Simon για το τι θα μπορούσε να είναι η «μηχανική» της ανθρώπινης σκέψης, η πρότασή του για το ερευνητικό πρόγραμμα μιας επιστήμης των τεχνημάτων και του σχεδιασμού τους. Στα κείμενα του βιβλίου διατυπώνεται η προγραμματική διακήρυξη της επιστήμης των τεχνημάτων και του σχεδιασμού τους, και αναπτύσσεται το πλαίσιο ερμηνείας των ανθρώπινων γνωστικών λειτουργιών, η λεγόμενη υπολογιστική άποψη του νου-ο νους είναι σύστημα επεξεργασίας πληροφοριών. Ταυτόχρονα συγκεφαλαιώνεται ένα εντυπωσιακά πολυδιάστατο έργο δεκαετιών, τόσο στις «σκληρές» όσο και στις «ήπιες» επιστήμες, λαμπρό και σπάνιο αντιπαράδειγμα μιας εποχής που εξωθεί στα άκρα τον κατακερματισμό της διανοητικής εργασίας. Ο H. Simon υπήρξε πρωτοπόρος στη μελέτη του τεχνητού. Οι φυσικές επιστήμες μελετούν τα «φυσικά» αντικείμενα και φαινόμενα. Οι επιστήμες του τεχνητού περιγράφουν τις διεργασίες και τα προϊόντα (τα «τεχνήματα») της ανθρώπινης δημιουργικότητας: αποδείξεις μαθηματικών θεωρημάτων, ιατρική διάγνωση, διαμόρφωση δημόσιας πολιτικής ή επιχειρηματικού σχεδίου, επινόηση μηχανημάτων, ανάπτυξη λογισμικού, αρχιτεκτονικός σχεδιασμός κτιρίων. Αποτέλεσμα της ανθρώπινης δραστηριότητας, που ονομάζεται «σχεδιασμός», τα τεχνήματα μπορεί να είναι πολύ πολύπλοκα, όπως οι υπολογιστές, το λογισμικό και τα νομικά συστήματα. Οι Επιστήμες του τεχνητού θεωρούνται ένα από τα σημαντικότερα βιβλία του 20ου αιώνα για τη μελέτη του σχεδιασμού, της τεχνητής νοημοσύνης, της γνωστικής ψυχολογίας και της γνωστικής επιστήμης. Αναγνωρίζονται επίσης ως σταθμός για τη μελέτη της πολυπλοκότητας και την ανάλυση συστημάτων. Επιπλέον, τα κείμενα για την οικονομική συμπεριφορά και τον κοινωνικό προγραμματισμό ρίχνουν νέο φως στη λειτουργία των σύγχρονων οικονομιών και περιέχουν διεισδυτικές παρατηρήσεις για το πώς πρέπει να σχεδιάζεται και να πραγματοποιείται η παρέμβαση στις ανθρώπινες κοινωνίες.