Ο Βενιζέλος και η Βασιλεία

Ήταν ο Ελευθέριος Βενιζέλος αντιμοναρχικός; Ή ήταν απλά οπαδός του βρετανικού πολιτικού μοντέλου; Το όνομά του σίγουρα δεν έχει συνδεθεί ταυτοτικά με την Αβασίλευτη Δημοκρατία, όπως συνέβη με τον Αλέξανδρο Παπαναστασίου ή τον Νικόλαο Πλαστήρα. Αρκετοί ιστορικοί μάλιστα θεωρούν ότι βρισκόταν ιδεολογικά πιο κοντά στη Βασιλευομένη Δημοκρατία παρά στην Αβασίλευτη. Ανάλογα με τις πολιτικές εξελίξεις, αλλά και την ιδεολογική σκοπιά από την οποία προσεγγίζεται, άλλοτε τονίζεται η πίστη του στη δεύτερη και άλλοτε η προτίμησή του στην πρώτη, δίδοντας στην αντιπαράθεση με τους βασιλείς καθαρά προσωπικό και όχι θεσμικό χαρακτήρα.

Το σίγουρο είναι όμως ότι κανείς άλλος πολιτικός δεν συγκρούσθηκε με τόσο μεγάλη ένταση με τους Έλληνες μονάρχες όσο ο Βενιζέλος. Ξεκινώντας από τα πρώτα του πολιτικά βήματα στην αυτόνομη Κρήτη έως το κύκνειο άσμα του με το αντιμοναρχικό Κίνημα του 1935, ο Βενιζέλος ήρθε άλλοτε σε ήπια και άλλοτε σε σφοδρή αντιπαράθεση με πέντε συνολικά ηγεμόνες, δηλαδή τον πρίγκιπα Γεώργιο, και τους βασιλείς Γεώργιο Α΄, Κωνσταντίνο Α΄, Αλέξανδρο και Γεώργιο Β΄. Η πλέον γνωστή βέβαια είναι αυτή με τον Κωνσταντίνο Α΄, η οποία έχει επισκιάσει τις υπόλοιπες, λαμβάνοντας μάλιστα τον χαρακτήρα «Εθνικού Διχασμού», τις συνέπειες του οποίου δεν είναι σίγουρο αν έχουμε καταφέρει να ξεπεράσουμε πλήρως έως σήμερα.