ΛΑΟΓΡΑΦΙΑ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΑ

Η συμπεριφορά τον ανθρώπου μέσα στην κοινωνία δεν καθορίζεται από βιολογικές επιταγές: προσδιορίζεται από αυτό που ονομάζουμε παράδοση… Παράδοση είναι η γνώση την οποία αποθησαύρισε μέσα σ’ ένα μεγάλο χρονικό διάστημα μια κοινωνία ανθρώπων και την παραδίδει από τη μια γενιά στην άλλη. Οι παραπάνω φράσεις δείχνουν τον τρόπο με τον οποίο η Αλκή Κυριακίδου-Νέστορος (1935-1988) προσπάθησε να απαντήσει σε ένα καίριο ερώτημα που την απασχόλησε σε ολόκληρη τη διάρκεια της σχετικά σύντομης, αλλά εξαιρετικά παραγωγικής επιστημονικής της σταδιοδρομίας: τι είναι τελικά η παράδοση και ιδιαίτερα ο νεοελληνικός παραδοσιακός πολιτισμός. Αυτό ακριβώς το ζήτημα αποτέλεσε και τον κύριο θεματικό άξονα του διεθνούς συνεδρίου, που πραγματοποιήθηκε στη μνήμη της Αλκής τον Νοέμβριο του 1998 στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Στο συνέδριο, στο οποίο πήραν μέρος 42 Έλληνες και ξένοι λαογράφοι, κοινωνικοί ανθρωπολόγοι και ιστορικοί, παρουσιάστηκαν ισάριθμες ανακοινώσεις, αφιερωμένες στις ποικίλες εκφάνσεις και παραμέτρους του ελληνικού παραδοσιακού πολιτισμού. Στην παρούσα έκδοση συμπεριλαμβάνονται τα περισσότερα κείμενα των ανακοινώσεων αυτών, κατανεμημένα σύμφωνα και με το πρόγραμμα του συνεδρίου σε 4 ενότητες: (α) Προβλήματα θεωρίας και ερμηνείας του ελληνικού παραδοσιακού πολιτισμού, (β) Ελληνική Λαογραφία και Κοινωνική Ανθρωπολογία: Πεδία και αντικείμενα έρευνας και εφαρμογής, (γ) Προφορική Ιστορία και ιστορική μνήμη: Χρήση και κατάχρηση και (δ) Λόγος και τέχνη στον ελληνικό παραδοσιακό πολιτισμό.