ΚΛΕΙΩ. Τεύχος 1

Η έκδοση ενός νέου επιστημονικού περιοδικού αφιερωμένου στη Νεότερη Ιστορία δεν συναρτάται κατ’ ανάγκην με κάποια ιδιαίτερη επιστημολογική τομή ή κάποια πρωτόγνωρη ιδεολογική κρίση της κοινωνίας μας. Οι ιστορικοί είναι σε θέση να γνωρίζουν ότι οι «τομές» και οι «κρίσεις» αποτελούν συμβατικά σχήματα οριοθέτησης μεταβολών, που κατά κανόνα καλύπτουν ευρύτερες χρονικές περιόδους. Μολονότι η αίσθηση της «κρίσιμης καμπής» ασκεί γοητεία και επηρεάζει τη λήψη των αποφάσεων, εκ των υστέρων συνήθως, το «ιστορικό βάρος» ετεροχρονίζεται ή επιμερίζεται σε προδρομικές φάσεις και σε βαθύτερες αιτίες. Η ιστορική επιστήμη βρίσκεται και αυτή διαρκώς σε αέναη επαναδιαπραγμάτευση με το αντικείμενο της, το παρελθόν. Πρόκειται για μια πραγματικά θυελλώδη σχέση, που έχει προσλάβει στις μέρες μας τα χαρακτηριστικά μιας μόνιμης κρίσης: Ο ρυθμός και οι όροι της επαναδιαπραγμάτευσης επηρεάζονται από τις ταχύτατα μεταβαλλόμενες κοινωνικές ανάγκες, την παντοδυναμία των μέσων μαζικής επικοινωνίας, κάποτε δε και από τους νόμους της αγοράς. Έτσι, οι ανησυχίες μας για το μέλλον και η δυσαρέσκεια μας για το παρόν ξεσπούν διαρκώς στο παρελθόν, το οποίο «μεταβάλλεται» πιο εύκολα από το παρόν και πιο γρήγορα από το μέλλον. Αμφίβολες μέθοδοι βοηθούν αυτές τις μεταλλάξεις του παρελθόντος πέραν των ορίων της φαντασίας, ενίοτε χωρίς καμία ερμηνευτική χρησιμότητα, απλώς για να εξυπηρετηθούν απαιτήσεις της επικαιρότητας ή του συρμού.