Η ΚΑΤΟΙΚΙΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Από την προηγουμένη ανάλυση γίνεται φανερό ότι το πρόβλημα της κατοικίας είναι εξαιρετικά σύνθετο ακόμα και αν περιοριστεί κανένας μόνο στην ποσοτική του διάσταση. Το γεγονός αυτό αποτελεί από μόνο του μια σαφή προειδοποίηση ότι τα συμπεράσματα τα οποία αφορούν τη στεγαστική κρίση, δεν μπορούν να υποστηρίζονται με απόλυτο τρόπο. Από την άλλη μεριά όμως θα πρέπει να παραδεχτούμε ότι μια προσέγγιση του προβλήματος σύμφωνα με την αρχή του Ηράκλειτου ότι τα πάντα ρει ισοδυναμεί με παραίτηση από κάθε δυνατότητα επιστημονικής ανάλυσης. Πιστεύουμε ότι η προσέγγιση του ζητήματος της κατοικίας, η οποία ακολουθήθηκε στην παρούσα μελέτη, συμφιλιώνει τις δυο παραπάνω ακραίες εκδοχές. Η μετατόπιση του ενδιαφέροντος, αναφορικά με τη στεγαστική κρίση, από τη σφαίρα της κυκλοφορίας στη σφαίρα της παραγωγής επιτρέπει την εξαγωγή περισσότερο στέρεων συμπερασμάτων. Όχι τόσο επειδή τα συμπεράσματα αυτά στηρίζονται σε κάποια μαθηματικά υποδείγματα, όσο κυρίως επειδή οι υποθέσεις, οι οποίες τα θεμελιώνουν, μπορούν να βεβαιωθούν εμπειρικά. Μέσα από μια ανάλυση των σχέσεων μεταξύ τιμών γης, αντιπαροχής και κρατικής παρέμβασης μπορεί να θεμελιωθεί ότι οι τιμές της κατοικίας είναι δυνατό να ανέρχονται ακόμη και αν η ζήτηση της κατοικίας μειώνεται. Αρκεί να δεχτούμε ότι το ποσοστό αντιπαροχής στη δεκαετία του ’80 κινείται ανοδικά πράγμα για το οποίο δεν πρέπει να υπάρχουν σοβαρές αμφιβολίες. Το ερώτημα αν η στεγαστική κρίση μπορεί να ερμηνευτεί αποκλειστικά και μόνο στη βάση αυτής της αύξησης των σχετικών τιμών της κατοικίας, εξαρτάται από την ισχύ των αρνητικών συμπερασμάτων, που προαναφέραμε ως προς το ρόλο της ζήτησης. Από τη δική μας σκοπιά δεν θα είχαμε σοβαρές επιφυλάξεις για μια καταφατική απάντηση σ’ αυτό το ερώτημα.