ΕΞΑΣΤΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ

Συναισθήματα και μνήμες εγγράφονται στα υλικά στοιχεία του πραγματικού χώρου και μεταμορφώνουν τα χαρακτηριστικά του, υφαίνοντας μία άλλη όψη της πραγματικότητας, εκείνης που αναφέρεται στο επίπεδο του βιωμένου χώρου. Πρόθεση μας είναι η αναζήτηση των αλλαγών που υφίσταται η βιωματική ταυτότητα του οικισμού, στο πλαίσιο του εξαστισμού, ιδιαίτερα, στη σύγχρονη συνθήκη των ραγδαίων εξελίξεων στα αστικά τοπία. Πώς βιώνονται αυτές οι αλλαγές από τους κατοίκους των οικισμών; Πώς νοηματοδοτείται ο χώρος στα διαφορετικά στάδια εξέλιξης του οικισμού, η ίδια η δημόσια και ιδιωτική ζωή, η σχέση με άλλους οικισμούς; Οι δραστηριότητες και οι πρακτικές επηρεάζουν τη συγκρότηση της εικόνας του χώρου, την προσκόλληση στο χώρο, την ιδιότητα του ως τόπο; Ποιος είναι ο ρόλος του άλλου (του ξένου) στην κατασκευή της ταυτότητας του; Στη μνημονική ταυτότητα του οικισμού που εξετάζουμε αποτυπώνονται τα φαινόμενα εγκλεισμού και αποκλεισμού, κεντρικοτητας και περιφερειακοτητας, συνέχειας και ασυνέχειας του κοινωνικού και γεωγραφικού χώρου. Η πρόθεση για μία επιστημολογική και κριτική εξέταση αυτών των ζητημάτων λειτουργεί περισσότερο ως ένα ερέθισμα για συζήτηση και προβληματισμό, παρά ως ένα κλειστό σύστημα ερμηνείας των όσων η έρευνα ανέσυρε από τον κόσμο της μνήμης και των βιωμάτων. Η Κυριακή Τσουκαλά είναι Καθηγήτρια στο Τμήμα Αρχιτεκτόνων της Πολυτεχνικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και μέλος της ερευνητικής ομάδας «Environnement urbain: Processus cognitifs et représentations» του Πανεπιστημίου Université Paris X-Nanterre. Εκπόνησε τις διδακτορικές της διατριβές σε θέματα Ψυχολογίας και Κοινωνιολογίας του Χώρου σε Πανεπιστήμια της Γαλλίας, καθώς και διατριβή επί υφηγεσία στην Οργάνωση του Χώρου και την Πολεοδομία στο Université Paris X-Nanterre. Έχει συγγράψει τα βιβλία «Τάσεις στη σχολική αρχιτεκτονική» (Παρατηρητής, 2000), «L’image de la ville chez l’enfant» (Anthropos-Economica, 2001), «Παιδική αστική εντόπια» (Τυπωθήτω Γ. Δαρδανός, 2005) και «Les territoires urbains de l’enfant» (L’Harmattan, 2007).