Οι εκδόσεις Επίκεντρο πραγματοποίησαν εκδήλωση παρουσίασης του βιβλίου του Σπύρου Βλέτσα: Βολικοί Μύθοι, Καταστροφικές Απάτες 10 όψεις του εγκλωβισμού στην κρίση την Πέμπτη 24 Νοεμβρίου 2016 στο Polis Art Café. Με τον συγγραφέα συζητούν για το βιβλίο οι:
Τη συζήτηση συντόνισε η Κατερίνα Παναγοπούλου, δημοσιογράφος. Σας ευχαριστούμε θερμά για την παρουσία και συμμετοχή σας. Αναδημοσίεση ρεπορτάζ από την ιστοσελίδα της Bookia: http://www.bookia.gr/index.php?action=Blog&post=dfcf9f86-6665-4138-988f-0194b11a096d O κος Βασίλης Χατζηιακώβου καλωσόρισε το κοινό «σε μία ιδιαίτερη στιγμή», όπως είπε, διότι πριν δύο περίπου χρόνια συνάντησε για πρώτη φορά τον εκδότη του Επίκεντρου κο Πέτρο Παπασαραντόπουλο, ο οποίος του δήλωσε ότι θα παρουσιάσει όλα τα βιβλία του στον ίδιο χώρο, «Βιβλία που έχει ανάγκη όλη η κοινωνία, που δημιουργούν προϋποθέσεις για ουσιαστικές συζητήσεις για ό,τι μας ταλανίζει». Μίλησε για το βιβλίο του «φίλου» του Σπύρου Βλέτσα με τον οποίο «υπηρέτησε τον ιδιωτικό τομέα, το επιχειρείν», τον οποίο και ευχαρίστησε. «Εκλεκτούς» χαρακτήρισε τους ομιλητές και έδωσε το λόγο στη συντονίστρια της εκδήλωσης. Η κα Κατερίνα Παναγοπούλου ευχαρίστησε με τη σειρά της το κοινό και τους ομιλητές και μίλησε αρχικά για την προσωπική της σχέση με το συγγραφέα, «Τον γνώρισα περισσότερο από τα άρθρα του στην Athens Voice και στο Books Journal παρά από τις ταινίες του», είπε και δήλωσε ότι συμφωνεί με κάθε λέξη που γράφει και εξήρε τον τεκμηριωμένο λόγο του. Παρουσίασε τους ομιλητές αναφερόμενη εν τάχει στο βίο τους και χαρακτήρισε το πάνελ ως «το καλύτερο για να μιλήσει για ένα βιβλίο που συγκροτεί το χάρτη της Ελληνικής χρεωκοπίας». Από τη συνήθειά της να σημειώνει στα βιβλία όταν τα διαβάζει, το συγκεκριμένο βιβλίο «κατέληξε να αλλάξει χρώμα», όπως σημείωσε και διάβασε χαρακτηριστικά αποσπάσματα που περιγράφουν την πολιτική και οικονομική κατάσταση στη χώρα. «Υπάρχει ελπίδα», είπε ο κος Κωνσταντίνος Γάτσιος και συνέχισε διευκρινίζοντας, «αρκεί να πάρουμε τη χώρα στα χέρια μας, γιατί τώρα δεν την έχουμε στα χέρια μας». Εξέφρασε τη χαρά και την τιμή να μιλήσει για το Σπύρο Βλέτσα τον οποίο γνώριζε μέσα από το έργο του ενώ προσωπικά τον γνώρισε πρόσφατα. «Αξιόλογο» χαρακτήρισε το βιβλίο και στάθηκε στον τίτλο, «Μύθοι και απάτες ή και αυταπάτες;», αναρωτήθηκε και σημείωσε ως είναι κρίσιμο να καταλάβουμε τι μας συνέβη και που βρισκόμαστε για να μπορέσουμε να αντιδράσουμε. Αναφέρθηκε στους μύθους που πραγματεύεται ο συγγραφέας στο βιβλίο του. Στο «μύθο της συνωμοσίας», στο «κάποιοι άλλοι σχεδίασαν αυτή την κρίση για να μας αγοράσουν» και αναρωτήθηκε στο τέλος, «που είναι αυτοί που θα μας αγοράσουν; που είναι οι επενδυτές;». Αναφέρθηκε στο μύθο, «μπορούμε να ζούμε καλά και να πληρώνει το κράτος, τζάμπα», ένας μύθος που «αποδεικνύεται τελικά πολύ ακριβός». Αναφέρθηκε στο μύθο «των συμφερόντων» για τα οποία χρεοκοπήσαμε αλλά αυτά τα συμφέροντα τελικά δεν αναδεικνύονται, μικρές και μεγάλες επιχειρήσεις αποχωρούν ή καταστρέφονται ή κλείνουν. Ο συγγραφέας κατακερευανώνει και τα κοσμοείδωλα που έχουμε για τον εαυτό μας, μία φαντασιακή εικόνα που έχουμε για την κοινωνία μας και για την κοινωνία του βορρά, «εμείς ξέρουμε να ζούμε αυτοί ξέρουν να δουλεύουν», «όταν εμείς είχαμε τη δημοκρατία…», απόψεις που δείχνουν μία μεγάλη ανασφάλεια, «κοιτάζουμε πίσω για να πάρουμε από εκεί κεφάλαιο» και όχι να κάνουμε εμείς πράγματα που θα μας κάνουν υπερήφανους. Στο ίδιο πνεύμα αναφέρθηκε στο «παραμύθι για ηθικό πλεονέκτημα», «την ηθικολογία ως άλλη πλευρά της υποκρισίας» που με την επίκληση της κοινωνίας ως φυσικό πρόσωπο «εκφράζεται από τους πιο ηθικούς», κάτι που καταλήγει σε επιθετικότητα, κατηγορίες για «γερμανοτσολιάδες» κ.λπ.. Σε όλα αυτά αναφέρεται ο συγγραφέας με «λόγο περιεκτικό, είναι αυστηρός στις διατυπώσεις του με ζωντανή αφήγηση εύληπτη, καυστικός και απολαυστικός». Εκθείασε τα παραδείγματα που χρησιμοποιεί ο Σπύρος Βλέτσας και αναφέρθηκε σε ένα από αυτά, «Στην επιδημία το Μεσαίωνα όπου όλοι προσεύχονται στο Θεό για τη λύση του προβλήματος και συγκεντρωμένοι στην εκκλησία επιδεινώνουν το πρόβλημα όπου τελικά πεθαίνουν όλοι», ως παράδειγμα «μη κατανόησης του προβλήματος». Ο κος Γάτσιος συνέχισε με το ιστορικό των οικονομικών επιπτώσεων της εισόδου μας στην Ευρωζώνη όπου ο πλούτος μεν αυξήθηκε αλλά μέσω ενός υπερβολικού δανεισμού και το μόνο το οποίο προσέγγισε η χώρα μας ήταν το επιτόκιο δανεισμού της Γερμανίας, «και λόγω αυτού δανειστήκαμε τρελά», σημείωσε. Δανεισμός όμως που δεν πήγε σε παραγωγικές επενδύσεις αλλά στην κατανάλωση και βάσει του δείκτη της κατά κεφαλήν κατανάλωσης, την περίοδο 2002-2009 καταταχτήκαμε στις πέντε πλουσιότερες χώρες της Ευρώπης. Αυτό δημιούργησε ελλείμματα, τα ελλείμματα δανεισμό και το χειρότερο ήταν ότι ο πληθωρισμός που προκαλούνταν με αυτόν τον τρόπο, οδήγησαν στην κατάρρευση του παραγωγικού ιστού της χώρας και ιδιαίτερα των διεθνώς εμπορεύσιμων προϊόντων, τα εξαγώγιμα προϊόντα, φτάνοντας να συμμετέχουν περίπου στο 22% του ΑΕΠ της χώρας. Τώρα συμμετέχουν περίπου στο 15% του ΑΕΠ, «έχει καταρρεύσει ο παραγωγικός ιστός» διότι «ήταν πιο ωφέλιμο να εισάγεις παρά να εξάγεις», το κέρδος ήταν πολύ μεγαλύτερο. Η διαφορά πληθωρισμού μεταξύ Ελλάδας και Ευρωζώνης έκανε τις εξαγωγές πιο ακριβές, «παράγαμε στην Ελλάδα, με τιμές Ελλάδας, ενώ στο εξωτερικό το κόστος ήταν μικρότερο». Ο ομιλητής υποστήριξε ότι ο πλήρης εκτροχιασμός της χώρας έγινε το 2004 έως το 2009, «κάτι το οποίο αποκρύπτεται». Το 2009 δανειστήκαμε 36 δις για την κάλυψη των ελλειμμάτων, από τα οποία, τα 14 πήγαν στην αποπληρωμή τόκων και 22 δις σε μισθούς και συντάξεις ενώ το ΑΕΠ είχε μείωση 3,5%. Αυτό αυτό, ισχυρίστηκε ο κος Γάτσιος, έπρεπε να καταλάβουμε ότι το πρόβλημα της χώρας δεν ήταν δημοσιονομικό αλλά παραγωγικό, είπε και παρέθεσε οικονομικά στοιχεία από το βιβλίο για αυτό το διάστημα για το πως διαμορφώθηκαν τα έσοδα και έξοδα του Ελληνικού κράτους καταλήγοντας, «Μεταξύ 2002 και 2009, δανειστήκαμε 142 δις από τα οποία τα 118 δις τα δανειστήκαμε στο διάστημα 2004-2009, τα 90 δις στο διάστημα 2007-2009 και τα 35 δις το 2009, το χρόνο της ύφεσης και της λιτότητας». «Δεν πέφτει χρήμα στην αγορά», είναι η εξήγηση που δίνουν παράγοντες της αγοράς, είπε ο ομιλητής και αναρωτήθηκε, «Πόσο χρήμα πρέπει να πέσει; 22 δις έπεσαν το 2009 και η χώρα χρεοκόπησε». Γιατί όμως; Διότι όταν δεν παράγεις, αυτά τα χρήματα δημιουργούν θέσεις εργασίας σε άλλες χώρες. Το πελατειακό κράτος θεωρεί ως κύρια πηγή και αιτία της ιδεολογικής ευτέλειας στη χώρα, της θεσμικής αστάθειας, της κοινωνικής ανισότητας και της οικονομικής κατάρρευσης, «η κοινωνία προοδεύει όταν εργάζεσαι σκληρά και όταν καταναλώνεις συνετά», είπε ο κος Γάτσιος. Αναφέρθηκε σε έναν νέου τύπο λαϊκισμού που ξεπροβάλει, «Υπάρχει μία μερικότητα στην κριτική που δέχεται η κυβέρνηση. Τα κόμματα πριν τους ΣΥΡΙΖΑ/ΑΝΕΛ, είχαν μάθει στον κόσμο κάποια πολύ λάθος πράγματα, ότι μπορείς να διοριστείς εάν έχεις τις κατάλληλες γνωριμίες, μπορείς να εισάγεις προϊόντα και να κάνεις περιουσία». Όταν αυτές οι αυταπάτες αποκαλύφθηκαν, οι πολίτες στράφηκαν σε αυτούς που τους υποσχέθηκαν επιστροφή στην προτέρα κατάσταση. «Λιτότητα δεν είναι να ζεις εντός των δυνατοτήτων σου, λιτότητα είναι να μην καταναλώνεις όταν έχεις. Το κλειδί για να λύσουμε το πρόβλημα το έχουμε εμείς, κανένας άλλος», είπε ο κος Γάτσιος κλείνοντας την ομιλία του. Ο κος Ηλίας Κανέλης δήλωσε ότι έσβησε τα περισσότερα απ’ όσα ήθελε να πει δεδομένου ότι τα ανέφερε ο καθηγητής κος Γάτσιος στην ομιλία του που προηγήθηκε. Αναφέρθηκε στην προσωπική τους γνωριμία, ως παραγωγός ταινιών ο συγγραφέας και ως «παράγοντας» του κινηματογράφου ο ίδιος. Έναρξη της συνεργασίας του ήταν ένα κείμενο του συγγραφέα, «ο αντιγερμανισμός», το οποίο αντιμετώπισε με δυσπιστία διότι ήταν αντίθετο με το στερεότυπο που είχε διαμορφώσει για το πρόσωπό του. «Εξαιρετικά πρωτότυπη ματιά» είχαν τα κείμενα του συγγραφέα, «μία βαθιά ματιά, ρεαλιστική και διεισδυτική», κείμενα τα οποία σύντομα ζητούνταν από τους αναγνώστες του περιοδικού Books Journal. Από τις προσεγγίσεις στα πρόσωπα της πολιτικής σκηνής, ο κος Κανελης στάθηκε στην προσέγγισή του στο πρόσωπο του Αλέξη Τσίπρα, «?νθρωπος που χαρακτηρίζεται από μεγάλα λόγια, απουσία σχεδίου, παράβλεψη κινδύνου και ανέντιμες πράξεις». Σε απόδειξη αυτού, διάβασε απόσπασμα συνέντευξης του πρωθυπουργού όπου υποστήριζε ότι «όλα είναι πολιτική», η πολιτική βούληση και ο συσχετισμός δυνάμεων είναι το παν. Ο κος Δημήτρης Ψυχογιός αναφέρθηκε στην επαφή του με το συγγραφέα μέσα από τα κείμενά του στα έντυπα που έγραφε και το βιβλίο επιβεβαίωσε την αρχική εικόνα του, «θετικό, διαυγές, καλογραμμένο». Στα 10 κεφάλαια του βιβλίου ο συγγραφέας έχει συμπυκνώσει τις ορθολογικές απαντήσεις του στους «βολικούς μύθους» που κυκλοφορούν ανάμεσά μας. Αποκαλύπτει τις καταστροφικές πολιτικές και θέτει το κρίσιμο ερώτημα, «Γιατί άλλες χώρες που είχαν ενταχθεί σε προγράμματα στήριξης ξεπερνούν την κρίση και επιστρέφουν στην ανάπτυξη, σε αντίθεση με την Ελλάδα που βυθίζεται συνεχώς στην αβεβαιότητα;». «Ένα ερώτημα που είναι ταυτόχρονα και μεγάλο παράπονο», συμπλήρωσε ο κος Ψυχογιός. «Πολλοί είναι οι μύθοι, “είναι άδικο”, “φταίνε τα ξένα κέντρα”;”μας ζηλεύουν”, “θέλουν να μας τα πάρουν όλα”, “οι ολυμπιακοί αγώνες”, “οι Ρώσοι και οι Κινέζοι που δεν βοηθάνε”, ενώ εμείς “καμία ευθύνη”, ο Καραμανλής, π.χ., δεν έχει “καμία ευθύνη” για τη μεγέθυνση του χρέους», είπε ο κος Ψυχογιός και συνέχισε με τις «Απάτες, “λεφτά υπάρχουν”, “Το σκίσιμο του μνημονίου”, “τα Ζάππεια”, “την κατάργηση των μνημονίων με ένα νόμο και ένα άρθρο”, “η ανάγκη για τόνωση της ζήτησης”, “οι κεϋνσιανές πολιτικές”». Εκτός από τις απαντήσεις που καταστρώνει ο συγγραφέας του, το βιβλίο μπορεί να χρησιμοποιηθεί και ως «χρονικό της κρίσης», ενώ δεν παραλείπει να αναφερθεί και σε προσωπικά βιώματα, «για τη διαφορά κόστους και υπηρεσιών του ΚΤΕΛ Ιωαννίνων και του ΚΤΕΛ Τρικάλων, το μεγαλύτερο κόστος του νερού στα Ιωάννινα απ’ ότι στην Αθήνα», και εξηγεί το πως αυτά συνδέονται με τις πελατειακές σχέσεις και τις πρακτικές των Δημάρχων. Στάθηκε ιδιαίτερα στο κεφάλαιο «Ηθικολογία» και το «περίφημο ηθικό πλεονέκτημα του ΣΥΡΙΖΑ», στη σύγκριση με την Κύπρο και Πορτογαλία, την πολιτική αντιπαράθεση και τις επιπτώσεις της στη χώρα, στην πεποίθηση του πρωθυπουργού ότι η πολιτική βούληση και οι συσχετισμοί είναι πάνω απ’ όλα ενώ δευτερεύουσα είναι κάθε οικονομική ανάλυση. Εξέφρασε επίσης την πεποίθησή του ότι στην πολιτική αντιπαράθεση των τελευταίων ετών, τα κόμματα έθεσαν πάνω απ’ όλα τα συμφέροντά τους, πάνω από το κράτος και την κοινωνία, το κύριο ενδιαφέρον τους ήταν οι συσχετισμοί δύναμης, αδιαφορώντας εάν αυτή η μεταξύ τους επιθετικότητά βάραινε την κρίση και κατέστρεφε τη χώρα. Παρόλο που δεν ζήσαμε πόλεμο ή εμφύλιο, τα αποτελέσματα που βιώνουμε είναι αντίστοιχα τέτοιων καταστάσεων, «Μείωση του ΑΕΠ 25% και ανεργία 25% είναι φαινόμενα που παρατηρούνται στις κοινωνίες μόνον μετά από πολέμους». «Θετικό και όχι καταγγελτικό, διαυγές, καλογραμμένο, με σαφή επιχειρήματα, δίνει ορθολογικές απαντήσεις στους “βολικούς” μύθους και αποκαλύπτει τις καταστροφικές πολιτικές απάτες που μας οδήγησαν στην κατάσταση που βρισκόμαστε», είναι για το βιβλίο ο κος Ψυχογιός και εξέφρασε το «παράπονο» ότι αυτά που ειπώθηκαν εκεί, στην παρουσίαση του βιβλίου, «θα μείνουν μεταξύ μας» διότι άλλοι είναι οι κανόνες της πολιτικής αντιπαράθεσης. Ο συγγραφέας κος Σπύρος Βλέτσας ευχαρίστησε τους παρευρισκόμενους στην παρουσίαση του βιβλίου του και αστειευόμενος εξέφρασε την πεποίθησή του ότι ο Ηλίας Κανέλης θα αναφερόταν στην ιστορία της γνωριμίας τους στα φεστιβάλ κινηματογράφου. Ευχαρίστησε ιδιαίτερα τους Ηλία Κανέλη και Φώτη Γεωργελέ, όπως έκανε και στον πρόλογο του βιβλίου, «για το θάρρος τους να σταθούν απέναντι στο κύμα», όπως είπε και συνέχισε, «Η στάση τους αυτή δεν ήταν χωρίς κόστος», εννοώντας τις επιθέσεις στην Athens Voice, τον αποκλεισμό τους από την κρατική διαφήμιση και την «ευγενική προτροπή» της αστυνομίας στον Ηλία Κανέλη μα μετακομίσει από τα Εξάρχεια διότι δεν μπορεί να εγγυηθεί τη σωματική του ακεραιότητα. Και όλα αυτά χωρίς να έχουν διαπράξει κανένα αδίκημα, λένε μόνον τη γνώμη τους και αυτό διώκεται, όχι όπως στη χούντα από ένα ολοκληρωτικό κράτος αλλά από μία μορφή αυταρχισμού που εκφράζεται με πολλούς τρόπους. Σημείωσε δε ότι αυτό συνεχίζεται ακόμη και σήμερα, το 2016, όπου έχουν αποδειχθεί-αποκαλυφθεί όλα και «παρόλα αυτά πρέπει να διατηρηθεί ο φορμαλισμός της αντιπαλότητας», έχει φύγει το περιεχόμενο, όλοι οι ισχυρισμοί για την κρίση αλλά αυτό δεν αρκεί για να πάρει τέλος η βία και ο αυταρχισμός. «Η μεγάλη αυταπάτη» ήταν ο πρώτος τίτλος αυτού του βιβλίου με το «αυ-» μέσα σε παρένθεση ώστε το τίτλος να περικλείει και τις δύο λέξεις, ώσπου ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας έκανε τη δήλωση, «Είχαμε αυταπάτες». Μία δήλωση με πρόσθεση να δείξει ότι, «δεν σας γελάσαμε, είμαστε και εμείς όπως εσείς». «Αυτός έκανε τη δουλειά του αλλά εμείς μείναμε χωρίς τίτλο», αστειεύτηκε ο κος Βλέτσας και με τον εκδότη του άρχισε μία προσπάθεια αναζήτησης νέου τίτλου. Σχολίασε τη στασιμότητα των απόψεων, την τάση να παραμένουμε στα ίδια παρόλο που έχει ανατραπεί από τα γεγονότα η βασική επιχειρηματολογία, «Πως γίνεται ένας τόσο υπερπολιτικοποιημένος λαός να αγνοεί τα βασικά συστατικά του προβλήματος που αντιμετωπίζουμε», αναρωτήθηκε ο συγγραφέας. Αυτό που κάνει ο ίδιος με τους συνεργάτες του, τα έντυπα με τα οποία συνεργάζεται αλλά κάνουν και πολλοί άλλοι, «μοιάζει με ανταρτοπόλεμο», από μία μεριά ένα οργανωμένος τακτικός στρατός καλλιεργεί τις αυταπάτες και τους μύθους, και από την άλλη μεριά μερικοί αντάρτες ψάχνουμε να βρούμε σημεία να χτυπήσουμε αυτό τον πανίσχυρο στρατό των ψευδαισθήσεων. Στο βιβλίο συμπεριέλαβε δημοσιευμένα και αδημοσίευτα κείμενα με σκοπό να είναι χρήσιμα σε όποιον θέλει να ανακεφαλαιώσει και να συνοψίσει τις συνισταμένες του προβλήματος που ζούμε. Μετά την έκδοση του βιβλίου διαπίστωσε ο συγγραφέας ότι η χώρα έχει σήμερα (2016) το ΑΕΠ που είχε το 2001 και ψάχνοντας στις δαπάνες της γενικής διακυβέρνησης διαπίστωσε ότι τότε στοίχισε 62 δις το έτος ενώ σήμερα, μετά από τόση λιτότητα και περικοπές, στοιχίζει 80 δις, +18 δις, +25% περισσότερο. Κλείνοντας, ευχαρίστησε πάλι όλους τους παρευρισκόμενους και ακολούθησε μία έντονη και ενδιαφέρουσα συζήτηση για τα ζητήματα που θίγει το βιβλίο.
