Το νησί της Καλυψώς

«Καλέ μου Πάνο, είναι αργά αλλά μόλις τέλειωσα το βιβλίο σου, το πιο πρόσφατο εννοώ, το Νησί της Καλυψώς που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Επίκεντρο και προσπαθώ να καταγράψω κάποιες σκέψεις που έκανα κατά τη διάρκεια της ανάγνωσης.
Μου θύμισε το δεκαήμερο του Βοκκάκιου, όχι επειδή οι ήρωες είναι αποτραβηγμένοι σε ένα κάστρο λόγω της πανούκλας και αφηγούνται ιστορίες, αλλά γιατί με κάποιον ανάλογο τρόπο, είναι πιασμένοι σε μια χρονοκάψουλα που ταξιδεύει στο χρόνο, από τα φοιτητικά τους (σου) χρόνια στη Θεσσαλονίκη μέχρι σήμερα, με μαγικά δεσμά πλεγμένοι ταξιδεύουν στο χρόνο, στην εμπειρία, στη φοιτητική ζωή στη Θεσσαλονίκη, αλληλεπιδρούν με τη ζωή, την κοινωνία, τις ιδεολογίες, τα οράματα, τις διαψεύσεις, τον έρωτα (από την πλευρά του αγοριού), τη θρησκεία στις πιο ζόρικες εκδοχές της έχοντας σταθερή αναφορά τα μέλη της κάψουλας. Αφηγήσεις από αυτούς ή για αυτούς, σωκρατικοι διάλογοι, μια ομαδοαναφορική ματιά του κόσμου, ένα πείσμα και μια εντιμότητα να συγκρουστούν με τα προβλήματα να συλλάβουν την πολυπλοκότητα, ενηλικιώνονται αλλάζουν, συμβιβάζονται κάποιοι πεθαίνουν αλλά οι δεσμοί είναι ακατάλυτοι και το πάθος της διαλεκτικής ασίγαστο.
Ομολογώ ότι έχω προ καιρού παραιτηθεί από αυτή την προσπάθεια αποτίμησης της ιστορίας που μας αφορά, ένας άθλος που βλέπω με επάρκεια αγωνίζεσαι καταθέτοντας εκτός από τη μυθοπλασία και τους ολοζώντανους χαρακτήρες τις σημειώσεις σου, σκέψεις και συμπεράσματα πολύτιμα για τους ανθρώπους της γενιάς μας. Κι εκτός από αυτό, κάποιος πρέπει να αποδώσει ένα φόρο τιμής σε εκείνα τα χρόνια τα χαμένα στα αμφιθέατρα, στις κομματικές συνελεύσεις, στην εξάντληση, την αποστράτευση κι ακόμα κάποιος να μιλήσει για τους έρωτες των παιδιών αυτών, τόσο μα τόσο σεξιστικά, τόσο από την πλευρά των ανδρών, οι γυναίκες ήταν μόνο για το κρεβάτι, μια αδιάφορη κατάκτηση που την παρατάς με βαρεμάρα, εκτός από μια, τη μια τη μοιραία που μονίμως φεύγει και σου καίει τα σπλάχνα…
Οι γυναίκες δεν ήταν μέσα στην κάψουλα και οι πιο αξιόλογες αυτοκτονούν ή αποπειρώνται να αυτοκτονήσουν.
Πιστεύω πως πολλοί άνθρωποι της γενιάς μου, δύο χρόνια μεγαλύτερη από σένα, θα βρουν στις σελίδες του βιβλίου σου πολύτιμες αντανακλάσεις των δικών τους αναμνήσεων, πολύτιμες σκέψεις και προβληματισμούς και μια συναρπαστική μυθοπλασία.
Ομολογώ ότι με συγκίνησαν ιδιαιτέρως οι σελίδες για τον Ανδρέα Κάλβο, κοινή μας αγάπη, και τον Άρη Αλεξάνδρου.
Εύχομαι ολόψυχα να συναντήσει αναγνώστες αντάξιούς του». – Πόλυ Χατζημανωλάκη, Συγγραφέας

«Το ιερό δισκοπότηρο της Φυσικής -που αναζητείται εδώ και χρόνια, αλλά δεν έχει βρεθεί ακόμα- είναι η Θεωρία των Πάντων, μια ενοποιημένη θεωρία πεδίου που θα περιγράφει όλες τις αλληλεπιδράσεις της Φύσης. Απ’ ότι φαίνεται, η θεωρία αυτή θα αργήσει να διατυπωθεί, αν διατυπωθεί ποτέ.
Αντιθέτως το βιβλίο του φίλου μου του Πάνου Ζέρβα, «Το νησί της Καλυψώς», που κυκλοφόρησε πριν λίγες μέρες και το διάβασα απνευστί, είναι ένα βιβλίο των πάντων, ένα μυθιστόρημα που μιλάει για όλα. Για τη φιλοσοφική σκέψη, με τον Ηράκλειτο να συναντά το Σαρτρ και το Χάιντεγκερ. Για τη θεολογία, με νεοπλατωνιστές να συναντούν νεοορθόδοξους και Αγιορίτες μοναχούς να συνομιλούν με αγνωστικιστές. Για την ιστορία των θρησκειών της Μεσογείου και την εξήγηση της επικράτησης του Χριστιανισμού στο δυτικό κόσμο. Για τον πόλεμο του 40, την Κατοχή, την Αντίσταση, το ΕΑΜ, τον ΕΛΑΣ, το Βελουχιώτη, την Απελευθέρωση, το Δεκέμβρη, τη Βάρκιζα, τον Εμφύλιο και ένα «αδειανό πουκάμισο». Για το σοσιαλισμό έτσι όπως τον γνωρίσαμε και τις εγγενείς αδυναμίες του. Για τη σχέση καπιταλισμού και σοσιαλισμού με το διαφωτισμό, την εβραϊκή εσχατολογία και τη μυθολογική σκέψη. Για τον έρωτα (κυρίως για τον έρωτα, τόσο, που μου θύμισε το τραγούδι του Λουκιανού «Πού βαδίζομεν κύριοι»: Τα φτιαξε ο Μηνάς με την Ανέτα…), για το πώς ερωτευόμαστε και πώς χωρίζουμε. Για το Μάλερ, το Μάιλς Ντέιβις, το Βαμβακάρη και τον Τσιτσάνη. Για την πολιτική στη μεταπολίτευση, το ΚΚΕ, το ΚΚΕ εσωτερικού, την αυτονομία, το ΠΑΣΟΚ, το Συνασπισμό και τις εσωκομματικές διαδικασίες. Για τη φιλία και την αντοχή της στο χρόνο. Για τα πνεύματα, τα οινοπνεύματα, αλλά και για το αναπόφευκτο του θανάτου.
Και όλα αυτά μέσα από την ιστορία μιας -υπαρκτής- παρέας, που δημιουργήθηκε στις αρχές της δεκαετίας του 80 στη Θεσσαλονίκη, μιας παρέας που ισορροπούσε αξιοθαύμαστα ανάμεσα στο πραγματικό και το φαντασιακό, ανάμεσα στην αυτοθέσμιση και τα κοινωνικοπολιτικά ρεύματα της εποχής. Μιας γενιάς που έζησε στο πετσί της τη μετάβαση από τη νεωτερικότητα στη μετα-νεωτερικότητα. Που για αλλού ξεκίνησε κι αλλού η ζωή την πήγε. (Ή μήπως όχι; )» – Κώστας Γιαννακόπουλος