ΕΝΑ ΜΑΚΡΥ ΤΑΞΙΔΙ

Ένα από τα δραματικότερα και περισσότερο αμφιλεγόμενα επεισόδια του ελληνικού εμφυλίου πολέμου, η μεταφορά των παιδιών από τις εμπόλεμες ζώνες της Ελλάδας στις γειτονικές βαλκανικές χώρες και ιδιαίτερα στη Γιουγκοσλαβία, είναι το αντικείμενο αυτού του βιβλίου. Το πιο ευάλωτο μέρος του ελληνικού πληθυσμού, τα παιδιά, βρέθηκαν στο κέντρο ενός μακροχρόνιου ιδεολογικού, πολιτικού και προπαγανδιστικού αγώνα μεγάλων διαστάσεων και έγιναν θύματα αυτής της περίπλοκης σύγκρουσης και παρέμειναν θύματα για πολύ καιρό, μετά τον τερματισμό των στρατιωτικών επιχειρήσεων στη χώρα. Αυτό είχε αποφασιστική επίδραση στη ζωή τους, μαζί με πολλές τραυματικές εμπειρίες που άφησαν μόνιμα σημάδια λόγω του χωρισμού, της απώλειας της συναισθηματικής προστασίας απ? τις οικογένειές τους και της ανατροφής τους σε μη φυσιολογικές συνθήκες. Το βιβλίο απαντά στα πολύπλοκα ερωτήματα για τις αιτίες, τις μεθόδους, την οργάνωση, το ανθρωπιστικό, πολιτικό και ιδεολογικό υπόβαθρο αυτού του μοναδικού φαινομένου της μεγάλης μετανάστευσης των παιδιών της Ελλάδας η ιστορία του οποίου περιλαμβάνει πολλά και βαθιά ίχνη πολιτικών και ιδεολογικών συγκρούσεων, που μετά το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, σημάδεψαν όχι μόνο την ελληνική και βαλκανική ιστορία, αλλά και την ιστορία του διαιρεμένου κόσμου επίσης. Με ψύχραιμη και αντικειμενική ματιά, ο συγγραφέας, παρακολουθεί διεξοδικά τη διαδρομή που ακολούθησαν αυτά τα παιδιά από την Ελλάδα έως στις πόλεις των βαλκανικών κρατών που τα υποδέχθηκαν. Πέρα από την ανθρωπιστική διάσταση του ζητήματος αναδεικνύεται και η πολιτική του διάσταση, καθώς παρουσιάζεται ο ρόλος των κρατών υποδοχής, όχι μόνο κατά την περίοδο της μετανάστευσης αλλά και στο θέμα του επαναπατρισμού των παιδιών. Πρόκειται για μια μελέτη που είναι αποτέλεσμα έρευνας τεράστιου αρχειακού υλικού, η οποία δίνει μια αντικειμενική και ζωηρή εικόνα της ταραγμένης εκείνης εποχής, προσπαθώντας να χυθεί λίγο φως σε ένα φαινόμενο που σημαδεύτηκε από αμφιθυμία, καχυποψία, αμφιβολία και πίκρα. Ο Milan Ristovic είναι καθηγητής Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο του Βελιγραδίου.