Εργαστήριον η Ελλάς

Το ερώτημα που τίθεται πολύ συχνά είναι αν η Ελλάδα ως ανεξάρτητο εθνικό κράτος, με δεδομένη τη διαδρομή της επί 200 χρόνια, είναι μια ιστορία επιτυχίας, ένα success story ή μια ιστορία αποτυχίας, ένα failed story. Είναι, προφανώς, δύσκολο και παρακινδυνευμένο να δώσουμε μια απάντηση απλή, ενιαία και οριστική, και μάλιστα μια απάντηση «επιστημονική». Πρόκειται για μια συνολική πρόσληψη της ιστορίας του σύγχρονου ελληνικού κράτους που, όπως κάθε πρόσληψη, έχει έντονα στοιχεία ιδεολογικής χρήσης της ιστορίας ή, αν μη τι άλλο, προσωπικής προτίμησης. Θα μπορούσαμε όμως, με αξιώσεις ευρύτατης αποδοχής, να πούμε ότι η Ελλάδα των 200 ετών του ανεξάρτητου κρατικού της βίου είναι μια άκρως ενδιαφέρουσα ιστορία, καθόλου πληκτική ή μονότονη. Η Ελλάδα λειτούργησε όλη αυτήν τη μακρά περίοδο ως πεδίο, ως εργαστήριο στο οποίο δοκιμάσθηκαν, ή ακόμη και διαμορφώθηκαν, νέες καταστάσεις και νέοι θεσμοί, η χρήση των οποίων μεταφέρθηκε σε άλλες χώρες, ή επαναλήφθηκε στην Ελλάδα σε μεταγενέστερες ιστορικές φάσεις και υπό άλλες συνθήκες.