Στο τελευταίο βιβλίο του «Η πολυκατοικία της αντιπαροχής και το στεγαστικό πρόβλημα» (εκδ. Επίκεντρο, 2024) ο Μιχάλης Παπαδόπουλος μαζί με τον Άγι Παπαδόπουλο, συνδέουν την έννοια της πολυκατοικίας, που αποτελεί το κύτταρο των σημερινών πολεοδομικών συγκροτημάτων, με τις ιστορικές διαστάσεις και τις κοινωνικές συνθήκες που τη δημιούργησαν και την έχουν καταστήσει βασική συνιστώσα της στέγασης των ανθρώπων τους τελευταίους αιώνες. Αναλύονται οι νέοι οικοδομικοί κανονισμοί, που στοχεύουν στην κατασκευή ποιοτικότερων κτιρίων με σύγχρονα υλικά, ώστε να ανταποκρίνονται καλύτερα στις φυσικές προκλήσεις (σεισμοί, καύσωνες κλπ.), καθώς τονίζεται η αναγκαιότητα των ανακαινίσεων των παλαιότερων πολυκατοικιών, που επίσης στοχεύουν να βελτιώσουν την απόδοσή τους στα ίδια πεδία και αφορούν την προαγωγή των πόλεων μέσω του εμπλουτισμού και της αναβάθμισης του κτηριακού τους αποθέματος.
Στο βιβλίο του «Πρόσφυγες και εκπαίδευση» (εκδ. Επίκεντρο, 2023) καταγράφει τις διαφορές που υπήρχαν ανάμεσα σε δυο μεγάλους προσφυγικούς συνοικισμούς και το πώς οι διαφορές αυτές επηρέασαν την εκπαιδευτική διαδικασία. Στην Ελλάδα σε μια δεκαετία που επικρατούσε φτώχεια, υπανάπτυξη και αναλφαβητισμός, ο ερχομός των προσφύγων δημιουργούσε προβλήματα στις συνθήκες διαβίωσης τους. Το επίπεδο εκπαίδευσης στη χώρα γενικά ήταν σημαντικά υποβαθμισμένο, με τρομερές ελλείψεις σε κτήρια και δασκάλους, καθώς επίσης οι μαθητές περπατούσαν μεγάλες αποστάσεις για να φτάσουν στο σχολείο με μπαλωμένα ρούχα και τρύπια παπούτσια. Παρ΄ όλες τις δυσκολίες που κλήθηκαν να αντιμετωπίσουν η εργατικότητα των προσφύγων, το πάθος για τη ζωή και τη μόρφωση είχαν ως αποτέλεσμα όχι μόνο την επιβίωση, αλλά και την ουσιαστική συμβολή και καταξίωση τους στον ελληνικό χώρο.
Το βιβλίο «Η αιωνιότητα της στιγμής» (εκδ. Επίκεντρο, 2022) δεν αποτελεί μονάχα μια προσωπική κατάθεση ίσως για το πιο ολοκληρωμένο στάδιο της ζωής, αλλά ένα δοκίμιο που αναμοχλεύει –υπό μια φιλοσοφημένη θεώρηση του κόσμου– σύγχρονα γεγονότα, διαχρονικά θέματα και το νόημα πίσω από όλα αυτά. Τα ζητήματα με τα οποία καταπιάνεται ο Μιχάλης Παπαδόπουλος σε αυτό το βιβλίο, αφορούν σκέψεις που άπτονται φιλοσοφικών θεωριών και υπαρξιακών αναζητήσεων, ενώ αναδύονται κατά καιρούς καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής. Ο συγγραφέας ορμώμενος από τον εαυτό του για να μιλήσει για τη γήρανση ως φαινόμενο του πληθυσμού, παραθέτοντας στοιχεία που εγείρουν τον προβληματισμό και εύλογα μας κάνουν να αναρωτηθούμε για το μέλλον. Μια αναπόφευκτη σύγκριση του χθες με το σήμερα, των ανυπολόγιστων δυσκολιών του σκληρού παρελθόντος και του τωρινού, ρευστού τρόπου ζωής.
Ο Μιχάλης Παπαδόπουλος στο βιβλίο του «Καλειδοσκόπιο μιας εποχής – όπως την έζησα» (εκδ. Επίκεντρο, 2021), ξεφυλλίζει τις σελίδες της ζωής του και μοιράζεται με τον αναγνώστη τα κομβικά γεγονότα του προηγούμενου αιώνα, καθώς και τον αντίκτυπό τους στη διαδρομή του. Ανήκει στη γενιά που βίωσε στη νιότη της έναν παγκόσμιο πόλεμο, τη γερμανική κατοχή, την Εθνική Αντίσταση, έναν εμφύλιο πόλεμο και τα πέτρινα χρόνια που ακολούθησαν, αλλά και μια περίοδο πρωτόγνωρης ανοικοδόμησης και εκβιομηχάνισης της χώρας, από τα μέσα της δεκαετίας του 1950 ως την στρατιωτική δικτατορία. Ο Μιχάλης Παπαδόπουλος ξεδιπλώνει τις αναμνήσεις του, όχι απλώς για να καταγράψει τα πεπραγμένα, αλλά σαν έναν απολογισμό ζωής.
Ο Μιχάλης Παπαδόπουλος γεννήθηκε το 1936 στη Δράμα. Σπούδασε Πολιτικός Μηχανικός στο ΑΠΘ. Δούλεψε για μια δεκαετία ως ελεύθερος επαγγελματίας στη Δυτική Μακεδονία. Στη συνέχεια εκπόνησε το διδακτορικό του στο Άαχεν της Γερμανίας. Μετά τη Μεταπολίτευση επέστρεψε στη Θεσσαλονίκη όπου και εξελέγη καθηγητής στο Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών (1976). Διετέλεσε Κοσμήτορας της Πολυτεχνικής Σχολής (1988-1994), Αντιπρύτανης (1994-1997) και Πρύτανης (1997-2003). Συγκλητικός για 15 συνεχόμενα χρόνια. Για το έργο του έχει τιμηθεί, μεταξύ άλλων, από το Πανεπιστήμιο του Κάρολου της Πράγας το 1998, «για την καλλιέργεια των γραμμάτων και του ανθρωπισμού σε παγκόσμια κλίμακα». Τιμήθηκε ακόμη από τον Πρόεδρο της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας, με την απονομή του «μεγάλου σταυρού αξίας» σε «αναγνώριση των διακεκριμένων υπηρεσιών που προσέφερε στην ανάπτυξη των ελληνογερμανικών επιστημονικών σχέσεων». Είναι η μεγαλύτερη διάκριση που μπορεί να αποδοθεί σε μη Γερμανό πολίτη. Εκτός των πανεπιστημιακών συγγραμμάτων και των πολυάριθμων επιστημονικών δημοσιεύσεων, έχουν εκδοθεί και δύο δοκίμιά του με τίτλους Μετά το Αμφιθέατρο (2000) και Με μολύβι και χαρτί (2004).
Από τις εκδόσεις Επίκεντρο έχουν εκδοθεί τα βιβλία Καλειδοσκόπιο μιας εποχής – όπως την έζησα (2021), Η αιωνιότητα της στιγμής (2022), Πρόσφυγες και εκπαίδευση (2023) και Η πολυκατοικία της αντιπαροχής και το στεγαστικό πρόβλημα (2024 σε συνεργασία με τον Παπαδόπουλο Άγι).
Ο Μιχάλης Παπαδόπουλος είναι ομότιμος καθηγητής από το 2003. Διετέλεσε Πρόεδρος του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου (2004-2006) και Πρύτανης του Πανεπιστημίου Frederick της Κύπρου (2006-2008).
Έχει τιμηθεί για το έργο του από το Πανεπιστήμιο του Κάρολου της Πράγας το 1998 και από τον Πρόεδρο της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας, με την απονομή του «μεγάλου σταυρού αξίας» σε «αναγνώριση των διακεκριμένων υπηρεσιών που προσέφερε στην ανάπτυξη των ελληνογερμανικών επιστημονικών σχέσεων». Είναι η μεγαλύτερη διάκριση που μπορεί να αποδοθεί σε μη Γερμανό πολίτη.
Είναι παντρεμένος, από το 1964 με τη Βιολέττα και έχουν δύο παιδιά τον Άγι και τη Χάρις-Όλγα.